फुटबल खेल्न साउदी अरब पुगे मेस्सी, रोनाल्डो, एम्बाप्पे र नेइमार – यसले के सङ्केत गर्छ ?

एक प्रशंसकले त मैत्रीपूर्ण खेलको टिकटका लागि लिलामीमार्फत् २६ लाख डलर तिरे।

त्यसले खर्च गर्न सक्ने क्षमता देखाउँदै विश्व फुटबलमा युरोप र ल्याटिन अमेरिकाको प्रभाव मध्यपूर्वतिर सर्दै गएको सङ्केत गर्छ।

विगतमा विदेशमा घरजग्गा कारोबार र परम्परागत व्यवसायहरूका लागि परिचित साउदी अरब, संयुक्त अरब इमिरेट्स र कतारजस्ता क्षेत्रीय शक्तिराष्ट्रहरूले खेलकुद उद्योगमा ध्यान बढाउन थालेका छन्।

त्यसलाई विशेषज्ञहरूले आर्थिक विविधीकरणका लागि कूटनीतिक प्रयासको “सफ्टपावर” का रूपमा हेरेका छन्।

युरोपेली फुटबल

खाडीराष्ट्रहरूले प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रूपमा नियन्त्रण गर्न सक्ने क्लब पीएसजी मात्र होइन।

खाडीराष्ट्रका लगानीकर्ताले स्वामित्व लिएको पहिलो प्रख्यात टोली म्यान्चेस्टर सिटी पनि हो। सन् २००८ मा इङ्ग्लिश प्रिमीअर लीग खेल्ने उक्त क्लबको अर्बपति शेख मन्सुर बिन जायद अल नाह्यानले स्वामित्व लिए जो यूएईको राजपरिवारका सदस्य हुन्।

पछिल्ला वर्षहरूमा खाडीराष्ट्रका धनाढ्यहरूले फुटबल क्लब किन्ने क्रम बढेको पाइन्छ। साउदी अरबको इन्भेस्टमेन्ट फन्डले न्यूकाशल यूनाइटेड क्लबको निकै विवादास्पद कारोबारमार्फत् स्वामित्व लिएको थियो।

साउदी राजकुमार मोहम्मद बिन सलमानका आलोचक खशोग्जीको सन् २०१८ को अक्टोबर महिनामा इस्तान्बुलस्थित साउदी वाणिज्य दूतावास जाँदा हत्या गरिएको थियो।

उनको हत्या गर्न साउदी राजकुमारले निर्देशन दिएको पश्चिमा गुप्तचर निकायहरूको विश्वास छ। तर सलमानले भने त्यो आरोपको प्रतिवादन गर्दै आएका छन्।

साउदी अरबले पनि प्रख्यात बक्सिङ प्रतियोगिताका साथै डब्ल्यूडब्ल्यूई रेस्लिङ प्रतियोगिता आयोजना गरिसकेको छ।

मनोरञ्जनको खेल रेस्लिङको ब्र्यान्ड साउदी लगानीकर्तालाई बेचिन सक्ने हल्ला पनि व्यापक रूपमा फैलिएको छ।

खाडीराष्ट्रमा सर्दै

कतारले सफलतापूर्वक विश्वकप फुटबल आयोजना गरेकाले खाडीराष्ट्रहरूमा ठूलाठूला खेलकुद प्रतियोगिताहरू हुने सम्भावना बढाएको छ।

साउदी अरबले इजिप्ट र ग्रीससँगै सन् २०३० को विश्वकपका लागि सामूहिक रूपमा दाबी गर्ने विचार गरिरहेको बताइएको छ भने कतारको राजधानी दोहाले सन् २०३६ को ग्रीष्मकालीन ओलिम्पिक्स र पारालिम्पिक्सको दाबी गर्ने निर्णय गरेको खेलकुदविज्ञहरूको विश्वास छ।

दोहा दुई पटक उक्त प्रतियोगिता आयोजना गर्ने दौडमा भए पनि गत वर्ष सम्पन्न भएको विश्वकपमा उत्कृष्ट पूर्वाधार र यातायात व्यवस्थाले उसको दाबीलाई थप बलियो बनाउनेछ।

त्यस्तै शीतकालीन ओलिम्पिक्सको आयोजना गर्ने होडमा पनि खाडीराष्ट्रहरू छन्।

गत अक्टोबरमा साउदी अरबले निओममा हुन लागेको शीतकालीन एशियाली खेलकुद २०२९ को आयोजना गर्ने अधिकार प्राप्त गरेको थियो।

मरुभूमिको बीचमा अवस्थित यो नयाँ सहरमा ५०० अर्ब डलर खर्च गरिनेछ। त्यहाँ एउटा स्कीइङ रिसोर्ट पनि बन्नेछन्। सन् २०२६ सम्ममा त्यसको निर्माण सकिने अपेक्षा गरिएको छ ।

साउदी अरब, यूएई, कतार र बहराइनसँग ठूलाठूला तेल र ग्यास उद्योगहरू छन्। तिनले ती देशलाई विश्वव्यापी खेल निकायहरूमा प्रतिस्पर्धा गर्न आर्थिक शक्ति प्रदान गर्छ। तर त्यसको आलोचना पनि भएको छ।

सन् २०२२ को विश्वकप आयोजना गर्ने दौडका क्रममा रहेको कतारको कमजोर मानवाधिकार रेकर्डका कारण आलोचना भएको थियो। विशेषतः कामदार र तेस्रोलिङ्गीलाई कतारमा गरिने व्यवहारका कारण उसमाथि प्रश्न गरिएको थियो।

आलोचनाको शृङ्खला जारी रहँदा समेत विश्व खेलकुदमा खाडीराष्ट्रहरूको भूमिका झन् व्यापक हुँदै जाने देखिन्छ।